Ukosowanie płytek w narożniku zewnętrznym czy listwa dekoracyjna?

Narożnik zewnętrzny (tzw. wypukły) opłytkowanej powierzchni ściany wymaga specjalnego opracowania przez płytkarza układającego płytki, dotyczy ono nie tylko właściwego rozłożenia płytek, tak aby przy narożniku nie wypadł czasem wąski pasek przycinanej płytki, ale też samego wykończenia narożnika.
Złożenie się krawędziami dwóch płytek w narożniku zewnętrznym powoduje, że bok jednego rzędu płytek byłby odsłonięty, bok, tj. czerep płytki z założenia technologicznego w żadnym razie nie jest przeznaczony do jego eksponowania, dla jego zakrycia stosuje się listwę dekoracyjną wtapianą w klej na etapie układania płytek lub, co króluje w realizacjach wykończenia mieszkań pod klucz, wykonuje się ukosowanie (fazowanie) krawędzi płytek pod kątem 45 st., ukosuje się wtedy obie płytki, które mają się zejść w narożniku.
Dzięki ukosowaniu po złożeniu w narożniku zewnętrznym krawędzie dwóch płytek schodzą się w taki sposób (tj. pod kątem prostym), że czerep płytki jest ukryty, wygenerowana szczelina (którą potem wypełnia się zaprawą fugową) powinna mieć szerokość zbliżoną do szerokości szczelin międzypłytkowych na płaskich powierzchniach ścian.

Na jakie zależności w kwestii ukosowania czy też wieńczenia narożnika listwą dekoracyjną odbiorca usługi remontowej mieszkania pod klucz, w tym wykończenia łazienki powinien zważać?

Narożnik z ukosowanymi płytkami oczywiście prezentuje się niezwykle schludnie i delikatnie, sprzyja kreowaniu przestronnego wnętrza, w imię tworzenia monolitycznych, dużych płaszczyzn nie poprzedzielanych innym detalem (np. listwą), niemniej jednak aby ukosowany narożnik wyszedł perfekcyjnie, musi być spełnionych kilka warunków technicznych:

• Po pierwsze płytka musi być idealnie równa, nie może mieć nawet najmniejszego wygięcia parabolicznego, co jest przypadłością dość częstą, szczególnie przy płytkach drewnopodobnych (długich i wąskich), przy płytkach drewnopodobnych w pełni bezpiecznie jest ukosowanie wyłącznie krótkiego boku płytki. Przy czym istotna uwaga; płytki, pomimo, że będą wygięte, mogą być zaliczane jako I gatunkowe!
• Płytka musi też mieć idealne kąty, co gwarantuje w stu procentach jedynie płytka rektyfikowana (gdzie krawędzie szlifowane są na etapie produkcji, zarazem dzięki temu procesowi tolerancja niedokładności wynosi tu zaledwie 0.2 mm, także to bardzo dokładne wymiarowo płytki).
• Głęboka i nieregularna tekstura płytki dyskwalifikować ją będzie do ukosowania, naturalnie technicznie rzecz biorąc ukosowanie jest możliwe, ale po złożeniu tego rodzaju płytek w narożniku, kwestia estetyczna pozostawi wiele do życzenia, narożnik może sprawiać wrażenie “poszarpanego”, płytka w pełni nadająca się do ukosowania musi być gładka, chropowata tekstura nie powinna być zbyt mocna.
• Wszelkie płytki ryflowane również mogą się nie nadawać do ukosowania, im płytka głębiej jest ryflowana, tym potencjalnie mocniej „poszarpany” narożnik powstanie, bezpieczna opcja to zaplanowanie tego typu płytek na powierzchniach poza narożnikiem zewnętrznym, gdyż nawet listwa może wtedy nie pomóc.
• Wysoce kontrowersyjne, aby nie rzec; niewskazane czy niewykonalne w materii estetycznej, jest ukosowanie płytek kalibrowanych / glazurowanych, gdzie czerep płytki zazwyczaj ma wybarwienie czerwonej cegły, zwykle całkowicie w kontraście do koloru szkliwa naniesionego na wierzch dekoracyjny płytki, po szlifowaniu następuje jego odsłonięcie aż do cieniutkiej warstwy szkliwa, a pamiętać należy, iż naniesiona zaprawa fugowa po przemywaniu ma zawsze delikatną wklęsłość względem krawędzi płytki, w efekcie końcowym może się zdarzyć, że niewielki fragment ceglastoczerwonego czerepu płytki będzie widoczny, co zdyskwalifikuje całą operację ukosowania pod względem estetycznym, a najbardziej będzie to widoczne przy białej glazurze.
• Do płytek glazurowanych (tj. z naniesionym szkliwem na wypalanym czerepie) zalicza się bardzo popularne podczas remontu i wykończenia mieszkań pod klucz płytki tzw. metro, czyli o formacie cegiełki, jednak tu istotny jest też kształt samej płytki, często nie jest to płytka płaska, a ma zaoblenia wokół krawędzi (w przekroju poprzecznym przypominając kształt trapezu), kształt taki wyklucza eleganckie złożenie w narożniku ukosowanych płytek, firmy wytwarzające tego rodzaju płytki znając tą okoliczność oferują na szczęście gotowe płytki narożnikowe, co rozwiązuje problem w pełni, toteż mając w zamyśle wykończenie narożnika zewnętrznego tego typu płytką, bezwzględnie należy się zorientować, czy wybrana kolekcja płytek zawiera też płytki narożnikowe.
• Jednocześnie należy zważyć, iż płytka glazurowana jest o wiele słabsza od twardej w całej swojej masie płytki gresowej, zeszlifowana krawędź płytki glazurowanej będzie osłabiona, co niesie za sobą wysokie ryzyko uszkodzenia mechanicznego narożnika z ukosowanymi tego rodzaju płytkami, niekiedy wystarczy niefortunne uderzenie ostrą krawędzią jakiegoś przedmiotu używanego w łazience, aby szkliwo z osłabionej krawędzi płytki odprysnęło, co jest wtedy małą katastrofą.

Czy technika ukosowania ma znaczenie?

• Z uwagi na okoliczność osłabiania ukosowanej krawędzi płytki, nawet takiego „twardziela” jak gres szkliwiony, odbiorca usługi remontowej warto aby omówił z najętym do wykończenia pod klucz wnętrza łazienki płytkarzem kwestię techniczną samego ukosowania, otóż szlifowania nigdy nie należy wykonywać ściśle od narożnika wierzchu płytki, należy pozostawić powiedzmy niepełny milimetr od narożnika, właśnie po to, aby uniknąć maksymalnego osłabienia ukosowanego narożnika płytki, który nie może być tak zeszlifowany, aby powstała niemalże tnąca krawędź, a to też względy bezpieczeństwa tudzież są istotne, opłytkowany narożnik nie może się składać z dwóch „tnących” krawędzi płytek, poza tym, mimo że krawędzie płytki rektyfikowanej wizualnie są wykończone „na ostro”, to jednak sama wierzchnia krawędź jest minimalnie zaoblona, i musi być ona zachowana w oryginale podczas ukosowania.
• Oczywistym ograniczeniem technicznym może być zatem konieczność wykonania ukosowania od oryginalnego / fabrycznego boku płytki, a to z uwagi na konieczność zachowania oryginalnego zaoblenia właśnie, toteż ustalając kłady płytek, każda znająca niuans techniczny firma od projektowania wnętrz, zaplanuje narożnik zewnętrzny od oryginalnej / fabrycznej krawędzi płytki, a jeśli projekt wykonuje samodzielnie inwestor, nie może o tej konieczności zapomnieć.

Czy listwy to przeżytek?

• Przy płytce gresowej ryzyko mechanicznego uszkodzenia ukosowanego narożnika jest nieporównywalnie niższe w opozycji do płytki glazurowanej, co nie znaczy, że nigdy niemożliwe, i w tym aspekcie miejsce, gdzie odbiorca usługi remontowej ma w zamierzeniu aranżacyjnym wykonać ukosowanie nie jest bez znaczenia.
• Innymi słowy warto unikać ukosowania w miejscach na co dzień mocno eksploatowanych, a może to być na przykład podest / nadlewka stanowiska prysznicowego z odpływem liniowym, jako podest zbudowany nieco wyżej ponad poziom posadzki w łazience, istnieć wtedy będą narożniki do wykończenia, w tym akurat miejscu (jako części bądź co bądź podłogi) warto odpuścić sobie ukosowanie i zastosować listwę dekoracyjną doskonale zabezpieczającą płytki i poniekąd dekorującą narożnik.
• Najefektywniejszą w materii trwałości oraz estetyki okaże się listwa o kształcie litery L, najlepiej z aluminium anodowanego, jest to listwa srebrna, matowa, kolor tego typu listwy jest taki sam w całej swoje masie, dzięki temu taka listwa nigdy się nie wytrze, zawsze zachowa swoją barwę i deseń, w przeciwieństwie do listwy z naniesioną powłoką dekoracyjną (wybraną np. pod kolor płytek), kolor srebra ponadto jest na tyle uniwersalny, że zazwyczaj pasuje do każdego koloru płytki i stylizacji wykończenia, zarazem doskonale nawiązywać może do desenia ram kabiny prysznicowej, która dostępna jest w kolorze srebrny mat.
• Faktem jest, że narożnik z ukosowanymi płytkami wygląda estetycznie, jakkolwiek nie oznacza to, że listwy dekoracyjne odeszły do lamusa, rynek wnętrzarski oferuje ich ogromne spektrum w sferze desenia, kształtu, materiału, niemniej adresatem listew dekoracyjnych wieńczących narożniki zewnętrzne, a w przypadku listew, co ciekawe, również i wewnętrzne, będą aranżacje wnętrz raczej klasyczne oraz remonty i wykończenia pod klucz wnętrz łazienek w stylizacji rustykalnej, retro, tzw. pałacowej, niekiedy i glamour, art deco.
• Ułożenie zaś płytek na ścianie z otworem drzwiowym ze stałą ościeżnicą (której z jakiejś przyczyny odbiorca usługi nie wymienia na ościeżnicę regulowaną, z opaską zakrywającą przycięte „na ostro” płytki), to z zasady konieczność wykończenia boków płytek wokół ościeżnicy właśnie listwą, w takim przypadku ukosowanie innych narożników w łazience pod względem harmonii i spójności stylistycznej pozostanie pod znakiem zapytania.
• Na „ratunek” wtedy zatem listwy, w Poznaniu specjalistycznym sklepem z ogromem listew jest Cemar, mieści się przy ul. Żupańskiego 15, ale to także centrum technologii tarasowych, sklep to znany wielu poznańskim firmom remontowym od wykończeń wnętrz mieszkań.

Koszta ukosowania.

• Usługa ukosowania podczas realizacji łazienek tymczasem ma się dobrze, choć zależnie od aranżacji, tj. mb do ukosowania, może stanowić znaczący punkt w kosztorysie wykończenia pod klucz wnętrza łazienki, gdyż jest to dość koronkowa robota, wymagająca od płytkarza precyzji, a zatem czasu, i też czasem co bardziej specjalistycznego sprzętu lub korzystania z usługi ukosowania u jednego ze stacjonarnych usługodawców w tej branży, co wpływa z kolei na logistykę przedsięwzięcia, ponadto im większy format płytki, tym koszta mogą być wyższe.
• Odbiorca usługi wykończenia mieszkania pod klucz prosząc zatem potencjalną firmę remontową o przygotowanie kosztorysu ofertowego powinien przedłożyć temuż wykonawcy, jeśli nie projekt aranżacji łazienki, to przynajmniej rzut pomieszczenia i zarys koncepcji realizacji, gdyż ukosowanie będzie osobną pozycją w kosztorysie, czego nie wlicza się w koszt usługi układania płytek.
• Zważyć trzeba, że to koszt rzędu 200 zł netto / mb gotowego, obustronnie zeszlifowanego narożnika, przy standardowym wykończeniu łazienki dotyczyć będzie narożników zabudowy stelaża podtynkowego wc oraz ewentualnie narożnika / narożników zewnętrznych istniejących w układzie wnętrza, co dla opracowania oferty zilustruje rzut pomieszczenia, nigdy zatem nie warto pytać się wykonawcy o „suchą” cenę za m2 układania płytek, jest to nieadekwatne i mylące, do zapytania ofertowego należy przedłożyć szczegóły realizacji wykończenia łazienki.

Zapoznaj się także z innymi publikacjami:

Głuche płytki na podłodze – jaka może być przyczyna awarii?

Sposób na czystą fugę – impregnowanie fugi.

Autor artykułu: Wojciech Gośliński

Poznań, 03.06.2021