Zapewnienie właściwej wymiany powietrza w łazience to główny składnik komfortowego korzystania z tego pomieszczenia. Zdecydowana większość łazienek w budynkach wielorodzinnych nie posiada okna, jedyna droga pozbycia się wilgoci, szczególnie podczas brania
prysznica, to sprawna wentylacja, a z tym nie zawsze jest wszystko w porządku.
Wilgoć w łazience to nie tylko dyskomfort i niekorzystne działanie na niektóre materiały, ale również względy zdrowotne, po wieczornej kąpieli podczas której może się wydzielić nawet 1000 -1500g pary wodnej, na ręczniku który rano będzie jeszcze mokry w błyskawicznym tempie rozwijają się drobnoustroje, efektem tego jest niemiły zapach ręcznika, to nie tylko gnijąca woda ale również odchody tychże mikroorganizmów, szczególnie dotyczy to ręcznika niemowlaka i małego dziecka, nie możemy sobie pozwolić aby tak długo schnął, wtedy powinien być codziennie prany. Nadmierna permanentna wilgoć nie służy także meblom łazienkowym, zwłaszcza jeśli nie są lakierowane, jeśli para wodna nie będzie na bieżąco usuwana, zacznie się skraplać na ścianach, oknie (jeśli jest), także na suficie, co na pewno nie służy substancji budynku, jest to groźne gdyż wszystkie zawilgocone powierzchnie to doskonale warunki dla rozwoju pleśni i grzyba.
Zważmy że wentylacja w łazience odprowadza również zanieczyszczone powietrze i wilgoć z całego mieszkania, ponieważ tak właśnie zaprojektowany jest przepływ powietrza w mieszkaniu, który odbywa się z pokoi w kierunku kanału wywiewnego usytuowanego właśnie w łazience, dla usprawnienia tego obiegu jest też istotne ustawianie w pokojach mikro szczeliny w oknach, szczególnie zimą.
Niesprawna wentylacja w łazience to także niemiły zapach i ogólny zaduch, tu dodatkowo ograniczają nas prawa fizyki, tylko w łazience o kubaturze powyżej 6.5 m³ będzie sprawnie działać wentylacja grawitacyjna, inaczej należy się wspomóc wentylowaniem mechanicznym, wymuszającym obieg powietrza, ale nie zawsze mamy taką opcję.
W przypadku gdy jeden wspólny kanał wentylacyjny obsługuje kilka mieszkań usytuowanych w tym samym pionie na różnych kondygnacjach, co oznacza że mamy do czynienia ze zbiorczym kanałem wentylacji wywiewnej, wówczas musimy opierać się na wentylacji grawitacyjnej i nie możemy się wspomóc wentylatorami elektrycznymi wymuszającymi obieg powietrza instalowanymi we wlocie do kanału wentylacyjnego, ponieważ pracujący wentylator mógłby nadmuchiwać powietrze do innych mieszkań, można je stosować wyłącznie gdy łazienka posiada odrębny kanał wentylacyjny. Do wyboru mamy wtedy zwykły wentylator uruchamiany włącznikiem czy wentylator uruchamiany automatycznie pod wpływem nadmiaru wilgoci.
Niezależnie jaką mamy kubaturę łazienki a chcielibyśmy jednak spróbować bazować na wentylacji grawitacyjnej powinno się zagwarantować usuwanie powietrza przez kanał wentylacyjny na poziomie 50 m³ na godzinę, istotne przy tym będzie posiadanie kanału wentylacyjnego o przekroju nie mniejszym niż 0,016 m², kratka wentylacyjna musi być zainstalowana możliwie najbliżej sufitu, każda gęsta siatka w kratce ogranicza przepływ powietrza, nawiew powietrza z kierunku pokojów odbywa się przez otwory usytuowane u dołu drzwi o łącznej powierzchni min. 200 cm².
W przypadku świeżo wyremontowanego mieszkania poddaszowego nawet pomimo posiadania odrębnego kanału, wentylowanie łazienki może okazać się nieefektywne, najczęstszą tego przyczyną będzie zbyt krótki odcinek pionowego kanału wentylacyjnego, od kratki wentylacyjnej w łazience do wylotu kanału wentylacyjnego na dachu nie powinno być mniej niż dwa metry, jeśli jest dużo mniej wówczas wentylacja grawitacyjna może w ogóle nie funkcjonować, ten sam problem za krótkiego odcinka pionu wentylacyjnego dotyczy często łazienek w parterowych domach jednorodzinnych albo łazienki na piętrze, w takich sytuacjach o wiele efektywniejszym urządzeniem od wspomnianego wentylatora elektrycznego będzie turbina wentylacyjna instalowana np. ponad sufitem łazienki, a w domach z poddaszem nieużytkowym właśnie na tym poddaszu, cała obudowa turbiny ma dobre 30 cm długości, zatem musi być ukryta. Turbiny produkowane są o różnych mocach, są także z oznaczeniem „Silent”, których konstrukcja minimalizuje hałaśliwość urządzenia, moc turbiny wybiera się zależnie w jakim tempie chcemy wymieniać powietrze w łazience a faktycznie i z całego poziomu mieszkania czy domu, ogólnie nie ma porównania pod względem efektywności turbiny do nawet najlepszego wentylatora elektrycznego instalowanego w miejscu kratki wentylacyjnej, załączanie turbiny może się odbywać poprzez wygodny regulator mocy turbiny, po uruchomieniu para wodna znika praktycznie w oczach, z łazienki nawet po bardzo gorącym i długim prysznicu wychodzimy zrelaksowani, nie zaś klejący się z powodu nagromadzenia olbrzymiej ilości pary wodnej, co widać choćby po całkowicie zaparowanym lustrze.
Tego typu modyfikacje instalacji wentylacyjnej w łazience wykonuje się zazwyczaj podczas generalnego remontu i wykańczania jej wnętrza, ale są sytuacje, że takie udoskonalenie można przeprowadzić bez konieczności wykonywania dużych zmian w łazience, należy pamiętać że aby przepływ powietrza był efektywny, podczas pracy wentylatora należy zapewnić dopływ powietrza, z lekko uchylonego okna w pokoju czy w łazience (jeśli jest), inaczej w łazience wytworzy się podciśnienie i zahamuje się wydalanie powietrza na zewnątrz.
Jednakże wentylacja wymuszona, czy będzie to wentylator zainstalowany w miejscu kratki wentylacyjnej albo wysoko wydajna turbina, mają swoje mankamenty, gdy urządzenie nie jest włączone, łopatki wentylatora w znacznym stopniu ograniczają naturalny, choć minimalny przepływ powietrza, wentylacja naturalna może całkowicie ustać, sugerowane jest wówczas instalowanie płynnego regulatora prędkości obracania się wentylatorów, na wolnym biegu urządzenie może działać przez całą dobę.
Innym ograniczeniem jest zakaz stosowania wentylacji wymuszonej w pomieszczeniu w którym znajduje się urządzenie spalające gaz w otwartym palenisku, chodzi o podgrzewacze wody oraz kotły c.o. z otwartą komorą spalania, gdyż praca wentylatora może spowodować zassanie spalin do pomieszczenia.
Z drugiej strony nie ma sytuacji bez wyjścia, jeśli nie ma sposobu aby normalnie pozbyć się wilgoci z łazienki, ostatnim zabiegiem będzie wtedy elektryczny osuszacz powietrza, po uruchomieniu wystarczy parę godzin i wszystkie ręczniki czy pranie będą całkowicie suche.
Przeczytaj koniecznie:
Nietuzinkowe, nowatorskie detale w łazience.
Opracowanie: Wojciech Gośliński
Data publikacji: 12.04.2015