Czy tynk gipsowy jest dobrym podłożem pod układanie płytek w łazience?

Tynk gipsowy to najpopularniejszy materiał dla tynkowania sufitów i ścian nowych deweloperskich mieszkań do wykończenia pod klucz, sytuacja taka ma miejsce w Poznaniu, ale podobnie i w całej Polsce w budownictwie mieszkaniowym, popularność zawdzięcza wielu czynnikom; jest neutralny w odniesieniu do oddziaływania na zdrowie człowieka, w pewnej mierze może regulować wilgotność we wnętrzu (pochłania nadmiar wilgoci, następnie go oddaje do otoczenia), gdyż ma niewielki opór dyfuzyjny dla pary wodnej (dzięki tzw. makroporom), korzystnie przez to wpływając na mikroklimat remontowanych wnętrz mieszkań, ponadto charakteryzuje się krótkim czasem schnięcia, wysoką odpornością ogniowa i dobrą izolacyjnością cieplną, jest przy tym relatywnie tani, technologicznie wyjątkowo łatwy do aplikacji, wszystkie te czynniki powodują, że tak chętnie wykorzystywany jest przez ekipy budowlane pracujące dla firmy deweloperskiej.
Tynk gipsowy charakteryzuje się jednak pewnymi cechami, które według szeregu ekspertów powinny go dyskwalifikować jako w pełni adekwatny materiał do wykończenia i remontu łazienki, nota bene wilgotnego wnętrza, a szczególnie pod usługi układania płytek w tym pomieszczeniu.

Jakiego rodzaju ograniczenia dotyczą tynku gipsowego?

• Wnętrza mieszkań dzieli się pod względem ich wilgotności, przypisuje im się różne klasy środowiska w materii wilgotności powietrza, od W0 (wilgotność normalna / pokoje), przez W2 (wilgotność chwilowo podwyższona, z możliwością wystąpienia rosy / kuchnie, toalety), po W3 (wilgotność często wysoka z występowaniem rosy / łazienki, pralnie, sauny), w pomieszczeniach zaliczanych do kategorii W3 tynk gipsowy może nie być najlepszym rozwiązaniem, zwłaszcza pod wykończenie płytkami, dlaczego?
• Komponentem tynku gipsowego jest spoiwo bazujące na gipsie budowlanym (półwodnym) albo gipsie tynkarskim mającym domieszkę anhydrytu, tj. gipsu bezwodnego, surowce te w sporej mierze definiują właściwości techniczne tynku gipsowego.
• Po nałożeniu tynku następuje proces związania (hydratacji), który potrzebuje sporej ilości wody, po jej odparowaniu i wysezonowaniu tynku stanowi on wystarczająco dobrze nośne podłoże pod praktycznie każdy materiał wykończenia stosowany we wnętrzach remontowanych mieszkań pod klucz, jakkolwiek mankamentem tynku gipsowego jest jego wysoka podatność na zawilgocenie, po zakończeniu usługi wykończenia, już w trakcie użytkowania wnętrz, wchłonięty przez tynk nadmiar wody, trwale, niekorzystnie zmieni jego parametry wytrzymałościowe i mechaniczne (nawet do 30%), wysuszenie w niczym nie pomoże, wytrzymałość tynku nie powróci już do wartości sprzed zamoczenia/zawilgocenia, w rezultacie tynk stanie bardziej kruchy, mniej odporny na uderzenia.

Cóż więc najlepiej byłoby stosować dla wytynkowania ścian pomieszczeń o wysokiej wilgotności i pod układanie płytek w łazience?

Do podkładów charakteryzujących się zdecydowanie wyższym parametrem wytrzymałościowym należą tynki cementowe i cementowo-wapienne, klejenie płytek na podkład z tynku gipsowego nie jest koherentne z zasadami budowlanymi stanowiącymi, że do podłoża słabszego nie mocuje się surowca mocniejszego, jakim jest zwyczajowo stosowany przez płytkarzy i firmy remontowe klej na bazie cementu (szarego albo białego), „równorzędne albo słabsze powinno się mocować do mocniejszego, nie zaś odwrotnie”, jakkolwiek poznańskie firmy deweloperskie standardowo oddają mieszkania do wykończenia pod klucz, w których w łazience położony jest tynk gipsowy (zatarty na ostro), wynika to z logistycznej standaryzacji robót tynkarskich firm wykonawczych (ten sam uniwersalny materiał we wszystkich wnętrzach mieszkania), ponadto nie jest to sprzeczne z założeniami technologicznymi, toteż nie może być podstawą reklamacji, z drugiej strony żaden odbiorca usługi nie będzie zlecał najętej firmie remontowej skuwania takiego tynku w łazience, bo byłby to przerost formy nad treścią, tynki gipsowe w łazienkach nie generują żadnych negatywnych obaw w materii bezawaryjnej eksploatacji tych wnętrz, wyłącznie stała, wysoka wilgotność czy zalanie wodą mogą być przyczynkiem dla destrukcji tynku gipsowego, toteż znając właściwości tego tynku i ograniczenia z tego wypływające w pomieszczeniu wilgotnym i pod układanie płytek, wystarczy tylko przedsięwziąć odpowiedni, skuteczny plan działania.

Czy płytki ceramiczne przyklejone na podłoże z tynku gipsowego mogą ulec odspojeniu i ekstremalnie odpaść?

Wiele zależy od metody przeprowadzenia remontu i wykończenia łazienki, ale też od późniejszych warunków użytkowania wnętrza, biorąc pod uwagę wysoką podatność tynku gipsowego na chłonięcie wody, przed usługą układania płytek powinno się wykonać hydroizolację poziomą i pionową, można zastosować preparat jednoskładnikowy, lecz najpewniejszy będzie dwuskładnikowy, np. Woder Duo firmy Atlas, naroża wewnętrzne wykleja się wtedy systemową taśmą hydroizolacyjną, Woder Duo mostkuje ustabilizowane rysy do 1 mm szerokości, tworzy skuteczną barierę na parcie wody, powłokę elastyczną i trwałą (dzięki wzmocnieniu włóknami polimerowymi).
Głównym zadaniem dla wykonanej hydroizolacji w remontowanej łazience nie jest jednak ochrona przed penetracją wodą podłoża z zewnątrz, tj. przez opłytkowane; podłogę i ściany, otóż pomimo, że standardowo stosowana fuga cementowa nie jest stuprocentową barierą przed przedostaniem się wody i wilgoci pod płytki, to nawet w stanowisku prysznicowym przez zafugowaną szczelinę międzypłytkową wilgoci pod płytkę przedostanie się, jeśli już, to naprawdę znikoma ilość, teoretycznie więc ta ewentualna niewielka ilość wilgoci spokojnie odparuje, gdyż będzie jej wielokrotnie mniej niż było jej w kleju podczas usługi układania płytek, niemniej jednak sprawa tyczy się zupełnie innej materii, której to wielu poznańskich płytkarzy nie bierze pod uwagę, otóż….

to kwestia kontaktu cementu zawartego w kleju z gipsem w tynku gipsowym

• W wyniku tego kontaktu i przy udziale wody / zawilgocenia, w gipsie mogą się tworzyć kryształy soli Candlota (ettringitu), związek ten podczas powstawania może powiększyć swoją objętość ekstremalnie aż do 168%, w efekcie doprowadzić do rozsadzenia / odspojenia warstwy kleju i podłoża gipsowego, krańcowo do odpadnięcia płytki, proces tworzenia się ettringitu nie następuje aż tak błyskawicznie, aby się zainicjował pod wpływem wody zawartej w kleju do mocowania płytek, odparowanie wody i pełne wyschnięcie kleju powinno nastąpić do ok. tygodnia, nie warto się zatem spieszyć z fugowaniem, powinno się je wykonać najwcześniej z 4-5 dni po zakończeniu układania płytek, tak aby pozwoliło to na efektywniejsze i pełniejsze odparowanie wody przez niezafugowane jeszcze szczeliny między płytkami, jakkolwiek istotniejsze jest późniejsze użytkowanie wnętrza łazienki.
• Duże, permanentne zawilgocenie, tworzenie się punktu rosy, niewydajna / niesprawna wentylacja pomieszczenia (wymagana jest minimum wentylacja grawitacyjna), wszystko to, pomimo bariery wodnej stworzonej z płytek ceramicznych może podwyższyć wilgotność całej substancji łazienki, w tym podłoża, tj. tynku gipsowego, inicjując proces tworzenia się ettringitu, dlatego też, zważając na wyjątkową podatność wchłaniania wilgoci przez gips, prewencyjnie przed układaniem płytek warto wykonać dokładną hydroizolację dla odseparowania podłoża gipsowego od kleju cementowego, Woder Duo znany i wykorzystywany przez wiele firm remontowych z Poznania ze specjalizacją usługi wykończenia mieszkań pod klucz to efektywny i „inteligentny” produkt, tworzy barierę wodną przed przedostaniem się wody wgłąb, jednocześnie pozwana na odparowywanie wilgoci z podłoża, czyli „oddychanie” jastrychu i ścian.
• Hydroizolacja, szczególnie na podłożu tynku gipsowego naturalnie jest dodatkowym, choć zalecanym, to nie zawsze występującym punktem w wycenie remontu i wykończenia łazienki, przy odpowiednich warunkach płytki bez wykonania hydroizolacji bez zarzutu i odspojenia mogą wytrzymać i z 20 lat do następnego remontu tego wnętrza, jakkolwiek odbiorcy usługi eleganckiej aranżacji i wykończenia mieszkania pod klucz powinna przyświecać sprawdzona maksyma „kto tanio kupuje, dwa razy kupuje”, ponadto w budowlance i szeroko pojmowanym wnętrzarstwie ideą jest wykonywanie każdej czynności ze sporym zapasem / zabezpieczeniem przed ewentualnością powstania awarii, takim „bezpiecznikiem” w sytuacji tynku gipsowego w kontakcie z cementem jest hydroizolacja.
• Drugim powodem skłaniającym do zainwestowania w wykonanie usługi hydroizolacji, obok kwestii mogącego źle skutkować kontaktu gipsu i cementu z udziałem wilgoci może być zwiększenie prawdopodobieństwa rozpoczęcia korozji wszelkich elementów metalowych stykających się z tynkiem gipsowym, przyczyną jest kontakt tychże z trzema czynnikami jednocześnie; gipsem, wilgocią i jonem siarczanowym gipsu.

Inne artykuły:

Sposoby aranżacji wykończenia zabudowy stelaża wc.

Drewno w aranżacji łazienki.

Styl i idea eko w aranżacji łazienki.

Remont łazienki – płyta g-k czy też lepiej inny, lepszy produkt?

Redakcja i publikacja: Wojciech Gośliński

14.11.2019